رنگ گیری گوجه فرنگی و عوامل موثر در آن

گوجه فرنگی

گوجه فرنگی با نام علمیSolanum lycopersicum  گیاهی علفی از خانواده بادمجانیان از جمله سبزیجات پر خاصیت است که در تمام فصول سال در مزرعه و گلخانه به صورت نشا و یا مستقیما توسط بذر کشت می‌­شود. این گیاه محصول فصل گرم بوده و به سرما و یخبندان حساس می‌­باشد.

میوه گوجه فرنگی از نظر گیاه­‌شناسی سته گوشتی و آبدار است و شامل دانه‌­هایی می‌باشد که با پوشش ژله­‌ای احاطه شده است. گوجه فرنگی دارای ارقام مختلف است که از نظر شکل، رنگ و کیفیت میوه دارای تنوع بوده و هنگام رسیدن میوه به رنگ زرد، نارنجی و قرمز قابل مشاهده می‌باشد. سرعت رشد و تغییر رنگ در ارقام مختلف گوجه فرنگی متفاوت است و از عوامل مهم در تعیین قیمت و بازار پسندی این محصول رنگ یکنواخت و سطح صاف میوه بدون وجود لکه‌های سبز است.

رنگ‌گیری گوجه فرنگی

قرمزی رنگ گوجه فرنگی به دلیل وجود گروهی از رنگدانه­‌های خانواده کارتنوئیدها به نام لیکوپن (Lycopene) است که در پوست گوجه فرنگی سبب رنگ‌ قرمز و افزایش کیفیت آن می­‌شود. این در حالی است که میزان بالای رنگدانه بتاکاروتن سبب رنگ نارنجی در گوجه می‌شود.

ریشه‌­زایی مناسب، سبزینگی و گلدهی کافی در کنار کوددهی و شرایط محیطی مساعد مانند نور، دما و رطوبت از عوامل مؤثر در رنگ میوه گوجه فرنگی می‌­باشند. لذا تولید محصولی با کیفیت مستلزم تولید بوته‌­ای قوی و مدیریت شرایط از همان ابتدای کاشت می­‌باشد. تقویت ریشه‌­ها از عوامل مؤثر و اصلی در جذب عناصر و تولید محصولی بازارپسند است و در زمان تشکیل میوه، کوددهی مناسب در کنار سیستم ریشه‌ای قوی در کیفیت رنگ­‌گیری اثرگذار می­‌باشد.

کلسیم، پتاسیم و ازت از عناصر غذایی با درجه اهمیت بالا در کشت گوجه فرنگی هستند و در صورتی که عناصر غذایی به میزان کافی به گیاه نرسد، بوته‌ها ضعیف شده و از کیفیت میوه کاسته می‌شود.

بهترین کود برای رنگ گیری گوجه فرنگی

در بین کودهای ماکرو، میکرو و کودهای ارگانیک، عنصر پتاسیم نقش مهم و موثری در رنگ­ گیری و کیفیت میوه دارد. از عناصر میکرو نیز آهن، منیزیوم، منگنز و روی به ترتیب در ایجاد رنگ مطلوب میوه مؤثر می‌باشند. پتاسیم با تاثیر در سنتز لیکوپن منجر به رنگ‌­گیری قوی میوه گوجه فرنگی می‌شود و منیزیم نیز در رسیدن یکنواخت میوه و رنگ‌گیری اثر مضاعف دارد.

در نتیجه در زمان تشکیل میوه و هنگامی که میوه‌ها شکل گرفتند مصرف کودهای پتاس بالا با 2 الی 3 مرتبه تکرار تا پایان کشت توصیه می‌شود. کودهای کلسیمی نیز در ماندگاری میوه تاثیر دارند. همچنین کودهای ارگانیک نظیر اسید فولویک، هیومیک اسید و اسید آمینه در رنگ‌­گیری میوه نقش موثری دارند.

عوامل محیطی مؤثر در رنگ گیری

از عوامل محیطی نیز نور نقش به سزایی در این فرایند دارد و بوته­‌هایی که در معرض مستقیم نور قرار ندارند سبز باقی می­‌مانند. همچنین افزایش جزئی مقدار pH خاک سبب افزایش رنگ‌­پذیری میوه می‌شود. گوجه فرنگی نیاز آبی بالایی دارد و تنش آبی به صورت کمبود آب و یا آبیاری بیش از حد در رنگ میوه تاثیر می‌گذارند. دما نیز در کیفیت نهایی میوه نقش داشته و در دمای کمتر از 14 درجه سانتی‌گراد، میوه‌ها به کندی رشد کرده و ناقص می‌رسند.