آموزش تخصصی کاشت انجیر از 0 تا 100

کاشت انجیر

انجیر درخت نیمه‌­گرمسیری است که در مناطقی با آب و هوای نیمه‌­گرم و معتدل با زمستان‌های ملایم و تابستان‌های گرم رشد می‌کند. میوه انجیر به دلیل طعم لذت‌بخش و خواص دارویی از محصولات پرطرفدار به شمار می‌رود. در این مقاله از آریس مراحل و روش‌های مختلف کاشت انجیر، شرایط پرورش و بهترین نهال های انجیر را بررسی خواهیم کرد.

آشنایی با درخت انجیر

درخت انجیر با نام علمی Ficus carica دارای 600 گونه می‌باشد که اغلب آن‌ها زینتی و وحشی و تعدادی از گونه‌ها نیز در باغبانی از نظر مصرف میوه حائز اهمیت می‌باشند. انجیر درختی خزان­‌پذیر با برگ‌های پنجه‌ای، پهن و کرک‌دار به رنگ سبز تیره می­‌باشد.

این درخت بومی مناطق معتدل و نیمه‌­گرم است که از سال چهارم کشت شروع به باردهی می‌کند. میوه‌های نارس انجیر به رنگ سبز هستند و پس از رسیدن بسته به رقم انجیر به رنگ‌های زرد، بنفش تا سیاه دیده می‌شوند. انجیر گیاهی یک پایه است و گل‌های نر و ماده از یکدیگر جدا ولی روی یک پایه قرار دارند. تلقیح گل‌های ماده توسط حشرات انجام می‌گیرد.

شرایط پرورش

کشت انجیر مختص مناطق گرمسیری است و در مناطق سرد رشد و باردهی ندارد. انجیر اگرچه به گرمای زیاد مقاوم است ولی به سرما حساس بوده و سرما یک عامل محدودکننده در کشت و پرورش این درخت می‌باشد. بارندگی در زمان تلقیح سبب کاهش شدید محصول می‌شود.

در نواحی گرم و خشک دم میوه کوتاه شده و اندازه میوه کوچک‌تر می‌باشد و مقدار شیرینی آن افزایش می‌یابد و این انجیرها برای تهیه انجیر خشک مناسب می‌باشند. در نواحی مرطوب میوه‌ها درشت و از شیرینی آن‌ها کاسته می‌شود. این درخت در انواع مختلف خاک قابل کشت است، ولی کشت آن در اراضی شنی با خطر حمله نماتودها همراه است.

انجیر برای رشد و باردهی به نور مستقیم خورشید نیاز دارد و آبیاری آن نیز باید به طور منظم انجام گیرد و برای رشد نیازمند آب کافی می‌باشد. اگر به صورت دیم کشت شود باید 300 تا 400 میلیمتر بارش از فصل پاییز تا بهار دریافت کند. انجیر رطوبت محیطی کمتر از 25 درصد را ترجیح می‌دهد و در رطوبت‌های بالاتر امکان بروز آفت و بیماری و شکاف خوردن میوه افزایش می‌یابد.

کاشت انجیر

• مراحل کاشت انجیر

بهترین زمان و فصل مناسب برای کاشت نهال انجیر اوایل اسفند ماه تا نیمه اول فروردین ماه است که نهال خواب است و رشد آن متوقف شده است. محل کاشت نهال باید دارای تابش مستقیم خورشید باشد و فضای مناسب برای رشد درخت نیز باید در نظر گرفته‌ شود. فاصله مناسب برای کشت درختان انجیر با توجه به رقم حدود 10 الی 12 متر می‌باشد و پس از انتخاب محل مناسب حفر گودالی به اندازه دو الی سه برابر بزرگ‌تر از ریشه نهال ضروری است و ریشه در آن قرار می‌گیرد.

اضافه کردن مالچ به اطراف درخت کاشته شده برای حفظ رطوبت و کنترل علف‌های هرز حائز اهمیت می‌باشد. تا زمان تثبیت ریشه‌ها آبیاری منظم هنگام خشک شدن سطح خاک لازم و ضروری است ولی آبیاری بیش از حد در زمان باردهی سبب کاهش قند میوه و افزایش بیماری‌ها می‌گردد.

• تکثیر

 انجیر به وسیله قلمه، خوابانیدن، پاجوش، پیوند و یا بذر تکثیر می‌شود.

• کاشت انجیر با دانه برای انواعی از انجیر است که پس از گرده­افشانی بذر تولید می‌کنند و در انجیر زرد رایج می‌باشد. در این روش ابتدا دانه‌ را از بخش گوشتی جدا کرده و پس از شستن و خشک کردن، در گلدانی با خاک سبک و به صورت سطحی کاشته می‌شود. پس از جوانه‌­زدن و رسیدن به حد معینی از رشد گیاه به زمین اصلی منتقل می‌شود.
• کاشت انجیر با قلمه رایج‌ترین روش تکثیر آن می‌باشد و به روش مستقیم و کاشت نهال خزانه‌ای انجام می‌گیرد. در روش خزانه‌ای در اواخر فصل پاییز قلمه‌هایی به طول 20 تا 30 سانتیمتر از درختان دو تا سه ساله جدا شده و در خزانه کاشته می‌شوند و پس از رشد، بهترین نهال‌ها جدا و به زمین اصلی منتقل می‌شوند. در روش مستقیم، قلمه انتخاب شده با قطر 3 سانتیمتر و طول 70 سانتیمتر در گودالی به عمق یک و نیم متر با پهنای 80 سانتیمتر کاشته می‌شود و فاصله کاشت قلمه‌ها باید حدود 6 تا 12 متر باشد.
• تکثیر انجیر با پاجوش در فصل زمستان انجام می‌گیرد. پاجوش‌ها در حفره‌هایی به عمق 2 متر که 1/5 متر آن با خاک پر شده است کاشته می‌شوند که این امر سبب ریشه‌­دوانی بهتر گیاه در خاک می‌شود.
• کاشت به روش خوابانیدن مشابه روش پاجوش است ولی در خوابانیدن شاخه از تنه مادری جدا نمی‌شود و فقط خم شده و زیر خاک می‌رود.
• پیوند زدن نیز از روش‌های تکثیر غیرجنسی انجیر است که در اردیبهشت ماه و برای انجیرهای مختلف سبز، سیاه و شاه انجیر به یکدیگر به روش لوله‌ای انجام می‌شود.

        

بهترین نهال های انجیر کدام‌اند؟

ارقام مختلف انجیر بسته به شرایط آب و هوایی در بخش‌های مختلف ایران کشت می‌شوند. به طور کلی بهترین درخت انجیر برای کاشت در مناطق گرمسیری، نهال انجیر سیاه است و برای مناطق سردسیری نهال انجیر زرد و برای مناطق معتدل نهال انجیر گلابی توصیه می‌شود.

برداشت انجیر

تشخیص زمان مناسب برداشت انجیر امری مهم در انجیرکاری می‌باشد و قبل از برداشت باید عواملی نظیر رنگ، بافت و طعم میوه را مورد بررسی قرار داد. چیدن میوه انجیر با دست انجام می‌گیرد و خروج شیرابه نشان از کال بودن میوه دارد.

میوه پس از چیدن و تا زمان رسیدن به بازار باید در محلی خنک نگهداری شود و در بسته‌بندی مناسب قرار گیرد تا از لهیدگی آن جلوگیری شود. در ارقام خشکباری انجیر، میوه روی درخت مقداری از آب خود را از دست می‌دهد و به راحتی از درخت جدا می‌شود.

در صورت وجود هرگونه سؤال می‌توانید از بخش نظرات همین مقاله و یا از قسمت مشاوره تلفنی کشاورزی با کارشناسان آریس در ارتباط باشید.