نام بیماری: آتشک

• ظهور لکه های آبسوخته مایل به قرمز بر روی پوست درختان.

• برگ ها و نوک سرشاخه ها به سرعت پژمرده شده و به قهوه ای یا سیاه تغییر رنگ می دهند.

• برگ های مرده بر روی سرشاخه ها باقی مانده و نمی ریزند.

• بیماری آتشک شکوفه ها، سرشاخه ها و گاهی کل درخت را خشک می کند.

بیماری آتشک با ایجاد یک سری علائم بر روی برگ ها، شکوفه ها، میوه ها و سرشاخه ها شناخته می شود. در ابتدا برگ ها و شکوفه ها شروع به پژمرده شدن کرده و به سرعت سبز خاکستری می شوند. این برگ ها و شکوفه ها در نهایت به قهوه ای یا سیاه تغییر رنگ داده و در کل فصل متصل به سرشاخه ها باقی می مانند. همچنین شاخه های در حال رشد به سبز مایل به خاکستری تغییر رنگ داده و به عقب خم شده و حالت سر عصایی به خود می گیرند. با پیشرفت بیماری تعداد بیشتری از سرشاخه خشک شده و می میرد. در آلودگی شدید، به نظر می رسد که درخت بیمار در اثر آتش سوزی دچار سوختگی شده است و نام این بیماری نیز به همین دلیل می باشد. شانکرها بر روی شاخه ها ایجاد شده و رنگ شاخه ها تیره تر، متورم و ترک خورده می شوند. چوب درخت در زیر پوست سرشاخه های آلوده، دارای لکه های قهوه ای مایل به قرمز می باشد. در شرایط گرم و مرطوب، شیره لزج و سفید رنگی از قسمت های آلوده درخت ترشح می شود. اگر درخت آلوده به حال خود رها شود، آلودگی به سمت پایین درخت حرکت کرده و به ریشه ها می رسد و درخت را بطور کامل می خشکاند.

بیماری آتشک توسط باکتری Erwinia amylovora ایجاد می شود که درختان سیب، گلابی و گیاهان زینتی از همین خانواده را آلوده می کند. درختان هسته دار نظیر آلو، گیلاس، هلو و شلیل به این بیماری مبتلا نمی شوند. علائم بیماری از فصل بهار تا پاییز قابل رویت است. عامل بیماری در داخل شانکرهای روی سرشاخه ها، شاخه ها و تنه درخت زمستان گذرانی می کند. در شرایط آب و هوایی مناسب در فصل بهار، این باکتری رشد خود را به درون بافت گیاه میزبان از سر می گیرد و بافت گیاه را قهوه ای رنگ می سازد. این بیماری از انتقال آب و سایر مواد معدنی در گیاه جلوگیری کرده و سبب پژمردگی سرشاخه ها می شود که این امر خم شدن سرشاخه ها به سمت عقب و حالت سر عصایی شدن را می شود. قطرات باران و حشرات سبب انتقال باکتری به گلهای باز و سرشاخه های در حال رشد که در نزدیکی قرار دارند می شوند. حاصلخیزی بیش از حد خاک و رطوبت بالای آن باعث افزایش شدت بیماری می شود. هوای گرم و وجود زخم بر روی تنه درختان شرایط را برای آلودگی به بیماری آتشک فراهم می کنند.

آنتی بیوتیک های استرپتومایسین، اکسی تتراسایکلین و کاسوگامیسین (Kasugamycin) که توسط گونه های باکتری استرپتومایسس (Streptomyces) تولید می شوند، برای کنترل آتشک به ثبت رسیده اند. از این باکتری ها برای جلوگیری از استقرار باکتری آتشک بر روی بخش های گل استفاده می شود. این ترکیبات باید قبل از ظهور علائم بر روی شکوفه ها، و از ابتدا گلدهی تا ریزش گلبرگ ها و چندین مرتبه به کار روند. اگر عوامل کنترل بیولوژیکی مانند Pseudomonas fluorescens A506 و Pantoa agglomerans C9-1 در ابتدا تا اواسط شکوفه دهی استفاده شوند، می توانند بر روی کلاله سیب و گلابی تکثیر یافته و از استقرار بيمارگر در محل های آلودگی بر روی کلاله، جلوگیری کنند.

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. استفاده از ترکیبات مسی طی دوران گلدهی درختان بسیار موثر است. برای کنترل بیماری باکتریایی آتشک می توان از بردو 18% (بردوسیف) به نسبت 8 در هزار، بردوفیکس 18% به نسبت 10 در هزار و اکسید مس 75% (نوردوکس) به نسبت یک در هزار در زمان های قبل از تورم جوانه، 5%، 50% و 100 درصد باز شدن گلها استفاده کرد. همچنین استفاده از اکسی کلرور مس 35% (کوپراویت) به نسبت 3 در هزار در زمان قبل تورم جوانه و به نسبت 2 در هزار در زمانهای 5%، 50% و 100 درصد باز شدن گلها و از مخلوط بردو (بردومیکسچر) به نسبت یک درصد در زمان قبل تورم جوانه و به نسبت 0.7 درصد در زمان های 5%، 50% و 100 درصد باز شدن گلها قابل توصیه می باشند.