نام بیماری: پوسیدگی غلاف برنج

• بروز لکه‌ها ی نقطه مانند در بالاترین غلاف برگ ها.

• پوسیدگی غلاف‌ها.

• رشد پوشش پودری و سفید قارچی همراه با تغییر رنگ دانه‌ها.

علائم اولیه پوسیدگی غلاف برنج شامل ظهور لکه‌های کشیده و نامنظم (0.5 تا 1.5 میلیمتر) روی برگ‌ها می‌باشد که تا خوشه‌ها توسعه می‌یابد. لکه‌ها دارای مرکز تیره و حاشیه قهوه‌ای بوده که بهم پیوسته و مناطق پوسیده را تشکیل می دهند و سبب تغییر رنگ غلاف می‌شوند. در آلودگی‌های شدید خوشه‌های جوان تشکیل نمی‌شوند و غلاف‌های آلوده در بخش خارجی توسط بافت قارچی سفیدرنگ پوشیده می‌شوند. دانه‌ها در خوشه‌های آلوده بی رنگ و عقیم می شوند. خوشه های ظاهر نشده گلچه هایی تولید می کنند که قرمز-قهوه‌ای تا قهوه‌ای تیره می باشند. بیشترین خسارت ناشی از این بیماری در اواخر دوره شکم پر (booting) رخ می دهد.

پوسیدگی غلاف برنج یک بیماری بذرزاد بوده و در اثر عوامل مختلف قارچی، باکتریایی و نیز تعامل بین ارگانیسم های مختلف بوجود می آید. مهمترین عامل این بیماری در جهان قارچ Sarocladium oryzae می‌باشد، اما گونه های قارچی دیگری هم در ایجاد این بیماری دخیل هستند، از جمله: Fusarium spp.، Bipolaris spp.، Alternaria padwickii، Cuvularia sp.، Pseudomonas spp قارچ در بقایای گیاهی برنج بقا داشته و سبب بروز آلودگی در فصل زراعی می‌شود. با افزایش تراکم کاشت، شدت بیماری افزایش می‌یابد. بروز بیماری در کشت های متراکم و گیاهان دارای زخم و آسیب‌دیدگی و یا خسارت ناشی از حمله حشرات بیشتر می باشد. کابرد کودهای پتاسیم، سولفات کلسیم و سولفات روی در مرحله پنجه دهی سبب تقویت ساقه و برگ‌ها شده و از خسارت شدید پیشگیری می‌کند. دمای 20 تا 28 درجه سانتیگراد و هوای مرطوب برای رشد و توسعه قارچ مطلوب می‌باشد.

باکتری‌های جنس ریزوباکتریوم، سودوموناس فلوئورسنت (جدا شده از برنج و مرکبات) برای قارچ عامل پوسیدگی غلاف برنج سمی می‌باشند و سبب کاهش شدت بیماری و افزایش محصول می‌شوند. گونه Bipolaris zeicola یکی دیگر از آنتاگونیست‌ها در کنترل بیماری پوسیدگی غلاف می‌باشد که بطور کامل از رشد میسلیوم این قارچ ممانعت می‌کند. خاصیت ضدقارچی عصاره استخراج شده از گل ها و برگ های گیاه گل جعفری (Tagetes erecta) نیز سبب کنترل 100 درصدی میسلیوم‌های قارچ پوسیدگی غلاف برنج می‌شود.

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. ضدعفونی بذرها با قارچکش کاربوکسین تیرام 75% (ویتاواکس تیرام) به میزان 2 در هزار در پیشگیری از بیماری موثر می باشد. همچنین برای مبارزه با بیماری پوسیدگی غلاف برنج سمپاشی مزرعه با قارچکش پروپیکونازول 25% (تیلت) به میزان یک در هزار و یا کاربندازیم 60-50% (باویستین- دروزال) به میزان 2.5 در هزار در زمان خروج خوشه ها از غلاف توصیه می گردد.