نام بیماری: زنگ ساقه

• تشکیل جوش های بیضی و پودری مایل به قرمز بر روی ساقه، غلاف برگ و به شکل پراکنده روی برگ ها.

• با گسترش بیماری جوش ها رشد کرده و بهم می پیوندند.

• ساقه ها می توانند ضعیف شده و گیاهان در اثر وزش باد شدید و باران خم شوند.

• گیاهان آسیب دیده مستعد ابتلا به سایر عوامل بیماری زا هستند.

• کاهش عملکرد محصول در صورت آلودگی شدید گیاه قبل از پر شدن دانه.

اولین علائم زنگ ساقه غلات 7 تا 15 روز پس از آلودگی مشاهده می شود. جوش های قهوه ای مایل به قرمز، بیضی شکل و کشیده بر روی ساقه ها، غلاف برگ ها و برگ ها دیده می شود. بیشترین آلودگی بر روی ساقه ها و غلاف برگ ها رخ می دهد. جوش های پودری رشد کرده و اغلب بهم می پیوندند و در نهایت به اپیدرم گیاه ظاهری خشن می دهد. در صورت آلودگی شدید، ساقه ها ضعیف شده و گیاهان در اثر وزش باد شدید و باران خم می شوند. این قارچ مانع انتقال آب و مواد مغذی در گیاه می شود و در نتیجه باعث کاهش بنیه گیاه و کاهش انتقال مواد مغذی به دانه می شود. دانه ها چروکیده و در نتیجه عملکرد گیاه کاهش می یابد. گیاهان آسیب دیده مستعد ابتلا به سایر عوامل بیماری زا هستند. در صورت آلودگی شدید گیاه قبل از پر شدن دانه، کاهش شدید عملکرد رخ می دهد.

بیماری زنگ ساقه غلات توسط قارچ Puccinia graminis ایجاد می شود که یک انگل اجباری است و برای زنده ماندن به بافت زنده گیاه احتیاج دارد. اسپورها توسط باد به فواصل دور پراکنده می شوند و در تماس با آب جوانه می زند. ماشین آلات و وسایل نقلیه، ابزار، لباس و کفش نیز باعث پراکندگی اسپورها می شوند. این قارچ از طریق منافذ طبیعی سطح برگ وارد گیاه می شود. شرایط محیطی مطلوب این قارچ، شدت کم نور (اوایل صبح یا اواخر بعد از ظهر) و رطوبت طولانی برگ ناشی از شبنم یا باران مکرر می باشد. همچنین روزهای گرم (25 تا 30 درجه سانتیگراد) و شب های معتدل (15 تا 20 درجه سانتیگراد) که منجر به تشکیل شبنم می شود شرایط مساعدی برای بیماری زنگ ساقه فراهم می کند. میزبان اصلی این قارچ، گندم می باشد اما سایر گیاهان مانند سایر غلات، علف های هرز و گونه های Berberis نیز می توانند به عنوان میزبان ثانویه باشند.

تاکنون روش کنترلی بیولوژیک برای این بیماری گزارش نشده است.

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. به محض مشاهده علائم بیماری زنگ نواری غلات می توان از قارچکش های سایپروکونازول 10% (آلتو)، تبوکونازول 25% (فولیکور)، فلوتریافول 12.5% (ایمپکت)، پروپیکونازول 25% (تیلت)، سایپروکونازول + پروپیکونازول 33% (آرتیا)، فلوزیلازول + کاربندازیم 37.5% (آلرت)، اسپيروكسامين + تبوكونازول + ترياديمنول 46% (فالکن)، آزوکسی استروبین + سایپروکونازول 28% (آميستار اكسترا)، اپوکسی کونازول + تیوفانات متیل 49.7% (رکس دو)، پروپيكونازول + فلوكساپيروكساد + پيراكلواستروبين 35.5% (اینوور) و تبوکونازول 40% (تاید تبو) استفاده کرد.