نام بیماری: تریپس

• ایجاد لکه های نقره‌ای در سطح بالایی برگ‌ها.

• زرد شدن برگ‌ها.

• بدشکلی برگ‌ها، گل‌ها و میوه‌ها.

حشرات بالغ و لاروهای آفت تریپس با تغذیه از بافت برگ‌ها سبب ایجاد لکه های نقره‌ای در سطح بالایی برگ‌ها شده و علائمی به نام نقره‌ای شدن را ایجاد می کنند. علائمی مشابه نیز در گلبرگ‌ها قابل مشاهده می‌باشد که با از بین رفتن رنگدانه‌ها همراه هستند. در سطح پشتی برگ‌ها، تریپس‌ها و لاروهای آن‌ بصورت گروهی در امتداد فضولات تیره خود تجمع می‌یابند. برگهای آلوده زرد، بدشکل و چروکیده می شوند. تغذیه در زمان رشد جوانه‌ها و گل‌ها سبب ایجاد گل‌ها و میوه های آسیب دیده، کوتاه و بدشکل می‌شود و در نهایت کاهش محصول را به دنبال دارد.

تریپس‌ها حشراتی با طول حدود 1 تا 2 میلیمتر، به رنگ زرد یا سیاه و دارای پوشش راه راه می‌باشد. بعضی گونه‌ها دو جفت بال داشته و سایر گونه‌ها فاقد بال می‌باشند. تریپس‌ها در بقایای گیاهی یا در خاک و یا بر روی میزبان‌های ثانویه زمستان گذرانی می کنند. تریپس ها ناقل بسیاری از بیماری‌های ویروسی بوده و به طیف وسیعی از گیاهان حمله می‌کنند. آب و هوای گرم و خشک سبب گسترش جمعیت آن‌ها می‌شود و رطوبت کاهش جمعیت آن‌ها را به دنبال دارد. حشرات بالغ با باد، لباس و ابزارآلات به آسانی انتقال می‌یابند.

برخی روش‌های بیولوژیک در کنترل گونه‌های خاصی از تریپس‌ها موثر می‌باشند. حشره کش بیولوژیک ناتورالیس ال که حاوی قارچ Beauveria bassiana می باشد می تواند در کنترل آفت تریپس موفق عمل کند. تریپس‌های شکارچی، بالتوری‌های سبز، سن‌های شکارگر، کنه‌ها، و برخی زنبورهای پارازیت کننده خاص می‌توانند در کنترل تریپس‌های تغذیه کننده از گیاهان کمک کنند. برای مثال سن شکارگر Macrotracheliella nigra و لارو بالتوری سبز مهم ترین شکارگرهای تریپس‌های Cuban laurel هستند. در تریپس های گلخانه‌ای در جنوب کالیفرنیا بیش از 50 درصد تخم ها به وسیله زنبور شکارگر Megaphragma mymaripenne از بین رفتند. Thripobius semiluteus می‌تواند لاروهای تریپس گلخانه‌ای را کنترل کند. کنه‌های شکارگر با تغذیه از لاروها و شفیره‌ها سبب کنترل تریپس‌ها شده و به صورت تجاری موجود می‌باشند. برای کنترل گونه‌هایی از تریپس که به برگ‌ها و نه گلها خسارت وارد می‌کنند کاربرد روغن درخت چریش (نیم) و یا پیرترین‌های طبیعی در سطح زیرین برگ‌ها موثر می‌باشد. همچنین کاربرد اسپینوساد از سایر روش‌های شیمیایی و یا فرمولاسیون‌های بیولوژیک در کنترل تریپس موثرتر می‌باشد که یک هفته و یا بیشتر در سطح برگ‌ها باقی مانده و در بافت‌های محلول‌پاشی شده در مسافت‌های کوتاه جابجا می‌شود، اما برای سایر دشمنان طبیعی نظیر کنه‌ها، مگس‌ها و زنبورها سمی می‌باشد. استفاده از اسپینوساد برای سمپاشی گیاهان در مرحله گلدهی توصیه نمی شود. در صورت آلودگی گل‌ها به تریپس استفاده از کنه‌های مفید و لارو کفشدوزک‌ها موثر می‌باشد. ترکیب عصاره سیر با برخی آفتکش‌ها نیز موثر بوده و استفاده از مالچ‌های منعکس‌کننده UV نیز توصیه می‌شود. صابون‌های حشره‌کش ایمن و خفه‌کننده ساخته شده از روغن‌ها و اسانس های گیاهی طبیعی نیز برای از بین بردن این آفت مؤثر هستند.

کنترل تلفیقی با رویکرد پیشگیرانه به همراه کنترل بیولوژیک (در صورت وجود) را همیشه در نظر داشته باشید. با توجه به نرخ تولیدمثل بالا و چرخه زیستی، تریپس‌ها به طیف متنوعی از آفت‌کش‌ها مقاوم شده اند. بادمجان و پیاز از حشره‌کش‌های موثر می‌توان به دیکلرووس 50% (ددواپ)، مالاتیون 57%، هپتنفوس 50% (هوستاکوئیک)، تیاکلوپرید + دلتامترین 11% (پروتئوس)، اسپیروتترامات 10% (مونتو)، اسپینوساد 24% (تریسر)، فیپرونیل 0.2% (چیلوکیل)، آسفیت 90% (تایدفیت) و دلتامترین 2.5% (دسیس) اشاره کرد که برای کارایی بیشتر بهتر است که با مواد چسباننده (مویان) ترکیب شوند. بهتر است پس از چند برگی يا كفتری شدن بوته و یا به محض مشاهده شدن علائم تریپس از حشره کش ها استفاده شود. یونجه حشره کش دیمتوات 40% (روگور-روکسیون) به میزان یک در هزار برای کنترل تریپس در مزرعه یونجه قابل توصیه می باشد. بادام زمینی در صورت مشاهده شدن علائم آفت تریپس بر روی گیاه بادام زمینی می توان از حشره کش دیازینون 60% (بازودین) به میزان یک در هزار استفاده کرد. سویا از سموم اکسی دیمتون متیل 25% (متاسیستوکس) و یا دیمتوات 40% (رکسیون) می توان برای کنترل آفت تریپس بر روی سویا در صورت مشاهده علائم استفاده کرد. لوبیا استفاده از سموم اکسی دیمتون متیل 25% (متاسیستوکس) و یا مالاتیون 57% به محض مشاهده آفت تریپس به خصوص در مرحله 2 تا 3 برگی لوبیا و همچنین تکرار سمپاشی سه هفته بعد قابل توصیه می باشد. ذرت برای کنترل تریپس در مزرعه ذرت توصیه می شود که سم ایمیداکلوپرید 6% (دلیلا) به میزان 6 لیتر برای ضدعفونی کردن یک تن بذر استفاده گردد.